top of page
Zoeken
Niels Spelbos

Wat je moet weten over...... Identiteitsontwikkeling en LOB.

Bijgewerkt op: 30 aug. 2020

Het ontwikkelen van je identiteit is niet voor iedereen een afgerond proces, 35% van de volwassenen worstelt hier nog steeds mee, 65% heeft zijn identiteit gevonden. Uit onderzoek van Marcia blijkt dit een proces te zijn van onderzoeken, verwerken en keuzes maken. Bij jongeren zou je verwachten dat die er actief mee bezig zouden zijn, het ontdekken van de wereld, openstaan voor ideeën en onderzoeken wat ze willen zijn in de toekomst. De uitkomsten van meta-onderzoeken laten verrassend een heel ander beeld zien. En wat betekent dat voor het LOB?


De ontwikkelings- en klinisch psycholoog James Marcia, deed jarenlang onderzoek naar de identiteitsontwikkeling bij adolescenten en volwassenen. In zijn theorie definieert hij hiervoor 2 dimensies; Exploratie en Binding. Exploratie is het inwinnen van informatie en het afwegen van de verschillende alternatieven. Binding is dat er een identiteitsgerichte keuze wordt gemaakt waarop men niet snel meer terugkomt. Bij adolescenten is deze identiteitsvorming nog in volle gang en komen er daardoor verschillende fases voor van identiteitsverwarring. Daarnaast merkt hij op dat er 2 soorten bindingen bestaan. De binding die tot stand gekomen is na een periode van exploratie en de binding die tot stand gekomen is zonder ooit iets onderzocht te hebben. ‘Twee cruciale gebieden waar de adolescent verbinden moet maken zijn ideologie en beroep’ volgens Marcia.


Marcia brengt de 2 dimensies en fases samen en komt zo tot 4 identiteitsstatussen:

Jongeren in de Achieved Identity status hebben een periode van exploratie achter de rug en op basis van hun ervaringen en bevindingen keuzes gemaakt. Deze adolescenten hebben een hoog zelfwaardegevoel.


In de Moratorium status zitten de jongeren die nog volop in het proces van onderzoek zitten en nog geen definitieve bindingen zijn aangegaan. Deze continue toestand van exploratie maakt dat deze adolescenten angstig en onzeker zijn, ze missen houvast.

Adolescenten in de Foreclosure status zijn tot definitieve bindingen gekomen zonder eerst een periode van exploratie door te maken. Deze jongeren zijn gevoelig voor autoriteit en hechten sterk aan familiebanden.


In de Identity diffusion status hebben adolescenten nog geen definitieve bindingen of keuzes gemaakt. Deze jongeren zijn niet actief bezig en maken ook geen keuzes. Ze worden gekenmerkt door weinig autonomie en zelfwaardering.


Uit meta-onderzoek blijkt dat slechts 18% van de jongeren in de LOB-leeftijd in de Achieved Identity status bereikt hebben, 34% in Moratorium, 23% in Foreclosure en 25% in Diffusion.


De Moratorium status is de fase waar jongeren actief overtuigingen en denkbeelden onderzoeken om zo te komen tot hun eigen identiteit. Het doormaken van deze fase is belangrijk om verder te kunnen komen in je ontwikkeling. Het is echter niet altijd een prettige tijd omdat het angst en depressies kan veroorzaken. Begeleiding is in deze fase daardoor erg belangrijk.

Identiteit en LOB-behoefte

Jongeren in de Achieved Identity status weten wat ze leuk vinden en wat ze willen worden. Ze hebben vooral behoefte in begeleiding bij het vinden van hun weg en welke studies aansluiten bij hun specifieke interesses. Een gevaar kan zijn dat in de exploratiefase niet alle werkvelden zijn onderzocht maar op basis van een beperkt onderzoek keuzes zijn gemaakt.


In de Moratorium fase staan jongeren open voor ondersteunende begeleiding. Ze zijn hun weg aan het zoeken, wat tot onzekerheid kan leiden. Inzicht in capaciteiten, sterke en zwakke punten en een georganiseerde gerichte exploratie van de mogelijkheden die er zijn. Deze jongeren zoeken antwoorden en niet nog meer vragen en onzekerheden.

Jongeren in de Foreclosure status lijken vast te zitten in vooringenomen aannames van de omgeving (ouders, peergroups, sociale omgeving). De kans is groot dat de sturende en mogelijk bepalende omgeving zich baseert verouderde inzichten en voorkeuren en dat de persoonlijkheid van de adolescent onvoldoende in overweging wordt genomen voor een passende studie. Hier zou het goed zijn om de jongere snel en betrouwbaar inzicht te kunnen geven in zijn sterke en zwakke punten en daarmee de argumenten om eventueel tegen de omgeving in te kunnen gaan.


In de Identity diffusion status zijn de jongeren vooral met niets bezig. Ze zijn onzeker over zichzelf en niet zelfstandig. Deze jongeren hebben begeleiding nodig die hen opbouwt, verdiept en zelfvertrouwen geeft.


Bijna 50% (Forclosure 23%, Identity diffusion 25%) van de jongeren zijn niet intrinsiek actief bezig met het onderzoeken van de toekomst en hun eigen wensen. Deze zullen door het LOB-programma en de omgeving geactiveerd moeten worden maar ook snel en betrouwbaar inzichten moeten krijgen voordat hun aandacht weer verslapt. De groep die in het Moratorium (34%) zitten hebben veel behoefte aan betrouwbare inzichten die helpen inzicht in zichzelf en hun voorkeuren te krijgen.

Over het algemeen lijken jongeren gevoelig en hebben ze behoefte aan kwalitatieve ondersteuning die hun snel en betrouwbaar inzichten geeft. De op internet algemeen minder doortastende en opbouwende informatie, aanpak en begeleiding geeft een grote kans op een negatieve versterking van de identiteitsstatus waar ze in zitten.

De uitdaging ligt om jongeren te verleiden toch over de grenzen van de onbewust aangenomen houding te gaan kijken en zich te laten leiden in de verwarrende wereld van identiteitsvorming (moratorium) en ze met een veilig LOB-beleid naar de veiligere Achieved Identity status te brengen.

6.153 weergaven1 opmerking

1 comentario


Olga Kuijpers
Olga Kuijpers
22 jun 2021

Ik zou graag weten uit welk Meta-onderzoek deze gegevens zijn afgeleid? Kunt u de bron van dit onderzoek vermelden?

Me gusta
bottom of page